Wat is een donut?

Een donut, ook wel doughnut genoemd (spreek uit: ‘doo-naht’) is een gefrituurde ring of bal van deeg, soms gevuld met jam, vaak bedekt met suiker of glazuur.

De donut is zowaar familie van onze eigen oer-Hollandse oliebol. In de negentiende eeuw brachten Nederlandse immigranten olykoeks (oftewel oliekoeken, de voorloper van de oliebol) mee naar New Amsterdam (nu Manhattan). Ergens in het midden van de negentiende eeuw kregen de koeken een gat in het midden. Hoe dat precies zo kwam, is een van de grote vraagtekens in de Amerikaanse culinaire geschiedenis.

Verhalen genoeg, maar niemand kan het gat met zekerheid verklaren. De meeste verhalen draaien om de scheepskapitein Hansen Gregory. Hij zou een gat in de ongebakken koeken hebben gestanst om te voorkomen dat het midden rauw bleef. Klinkt waarschijnlijk, maar het is niet de enige mythe die rondwaart. Gregory zou om dezelfde reden het midden juist hebben gevuld met noten (‘nuts’). Of hij zou tijdens het varen de koek op het stuur hebben gespiest om met twee handen te kunnen sturen. Er gaat zelfs een verhaal dat hij het idee voor het gat kreeg van een engel in een droom. Hoe dan ook, het gat hebben we aan kapitein Gregory te danken.

In 1920 werd de eerste donutmachine bedacht, een Willy Wonka-achtige creatie waarbij ringen deeg in een bak hete olie werden gedropt en vervolgens automatisch voortgestuwd en omgedraaid. De donuts werden, perfect gebakken, uit de olie omhoog gerold op een lopende band. Amerika had er een nieuwe hobby bij: mensen verdrongen zich voor de ramen van donutwinkels om te zien hoe rij na rij donuts uit de machine tevoorschijn kwam.

De machines werden beter, populariteit van donuts groeide en eind jaren 1950 hadden ketens als Krispy Kreme en Dunkin’ Donuts winkels in het hele land. Inmiddels eten Amerikanen hun donuts op elk tijdstip van de dag, zelfs als ontbijt (vraag maar aan Homer Simpson). Jaarlijks worden er 10 miljard donuts naar binnen gewerkt.

Populaire varianten zijn:

1. glazed – met een suikerlaagje
2. coconut – met een topping van kokosvlokken
3. cinnamon roll – met kaneelsuiker
4. jelly filled – gevuld met jam
5. Boston cream – gevuld met vanillecustard, met chocoladefrosting