Wat is tjap tjoy?

Tjap tjoy oftewel cap cai betekent letterlijk gemengde (tjap) groenten (tjoy) en is een vernederlandst Chinees gerecht gemaakt van, inderdaad, gemengde groenten – vaak paprika, komkommer, taugé, wortel en champignons – gebakken met naar wens kip, varkensvlees, rundvlees of tofu in een milde, zoutige saus.

In Engelstalige landen wordt tjap tjoy ook wel geserveerd als chop suey, wat gemengde stukjes betekent. Hoewel de gerechten erg op elkaar lijken, is er een klein verschil. Tjap tjoy is een groentegerecht waar soms ook stukjes vlees in zitten, terwijl in chop suey de stukjes vlees het hoofdingrediënt zijn, waar men groenten doorheen mengt. Beide gerechten worden met witte wijst geserveerd.

Gerechten als tjap tjoy maar ook bijvoorbeeld foe yong hai kwamen aan het begin van de twintigste eeuw met Chinese en Chinees-Indonesische scheepslui mee naar Nederland. De eerste Chinese restaurants ontstonden dan ook in onze havensteden, Rotterdam en Amsterdam, waar sommige matrozen bleven hangen en gingen koken voor hun landgenoten die regelmatig aangemeerd lagen. Pas in de jaren vijftig, toen de oorlogen voorbij waren, kregen ook Nederlanders langzaam zin in iets anders dan een gehaktbal of een sudderlapje. Chinese koks en Indische kokkies gingen in de restaurants werken en bedachten milde versies van hun gerechten, helemaal naar de Nederlandse smaak.

Tjap tjoy is hier een mooi voorbeeld van. De smaken zijn niet te pittig, de groenten zijn makkelijk verkrijgbaar en ondanks enkele hardnekkige geruchten zat er nooit kattenvlees in, maar een gewoon karbonaadje of kipfiletje. Zo werd tjap tjoy een van de populairste gerechten van de afhaalchinees.

Niet alleen in Nederland, maar in Chinese restaurants over de hele wereld eet men inmiddels tjap tjoy danwel chop suey, onder andere in Amerika, Duitsland, Canada, India en op de Filipijnen.