Andijviestamppot
Andijviestamppot
Andijviestamppot, oftewel stamppot rauwe andijvie, is een eenpansgerecht uit de stamppottenfamilie, bestaande uit bescheiden ingrediënten. Aardappels, andijvie en spekjes, veel meer komt er niet bij kijken. De andijvie wordt in rauw door gestampte aardappels geschept en de stamp wordt geserveerd met uitgebakken spekblokjes.
-
Keukens Nederlandse keuken
-
Allergenen Melk
-
Basis Plantaardig
-
Type gerecht Hoofdgerecht
-
Voor Fans van klassiekers
Wat is andijviestamppot?
Andijviestamppot, oftewel stamppot rauwe andijvie, is een eenpansgerecht uit de stamppottenfamilie, bestaande uit bescheiden ingrediënten. Aardappels, andijvie en spekjes, veel meer komt er niet bij kijken. De andijvie wordt in rauw en in reepjes door gestampte aardappels geschept en de stamp wordt geserveerd met uitgebakken spekblokjes. Het gerecht is de eenvoud zelve; desalniettemin is andijviestamppot favoriet bij veel Nederlanders.
Volgens het boek Kleine geschiedenis van de Nederlandse keuken is het gerecht nog geen honderd jaar oud. Met een team van speurders zocht de auteur van het boek in krantenarchieven en kookboeken op zoek naar de bron van andijviestamppot, en wat blijkt? Het is naar alle waarschijnlijkheid een boerengerecht dat voor het eerst werd gegeten in Brabant en de omgeving van Arnhem.
Het gerecht is dan misschien niet erg oud in vergelijking met andere Nederlandse klassiekers zoals snert, maar het is wel uniek Nederlands. De wereldkeuken kent wel andere stamppotten, maar daar zit nooit (rauwe) andijvie doorheen.
Wist je dat...
Er bestaan twee variëteiten andijvie, heelbladige (Cichorium endivia var. latifolium) en krulandijvie (Cichorium endivia var. crispum). In stamppot rauwe andijvie wordt heelbladige andijvie gebruikt; deze variëteit wordt in het buitenland nauwelijks gegeten. Krulandijvie (frisée) wel, maar dan als salade.
Bereiding
We maken stamppot rauwe andijvie het liefst op traditionele wijze. Sterker nog, we maken het gerecht eigenlijk het liefst precies zoals in 1929, het jaar waaruit het oudste andijvierecept stamt. Zo stond het destijds in de plaatselijke Scherpenzeelse krant De Holevoet (6 september 1929): ‘De aardappelen koken, afgieten en er met de melk puree van maken. Het spek wasschen, in dobbelsteentjes snijden en langzaam lichtbruin en knappend bakken. De andijvie schoonmaken door de buitenste bladeren te verwijderen, klein snijden en goed wasschen. De uitjes schillen, wasschen en zeer klein snipperen. Aardappelpuree, rauwe andijvie, spek en spekvet en de gesnipperde uitjes door elkaar mengen en warm gebruiken.’
Variaties op de klassieker gaan in de meeste Nederlandse keukens niet veel verder dan wat extra vlees ernaast – een rookworst, een gehaktbal – of misschien wat noten eroverheen. Maak je de puree smeuïg met roomkaas in plaats van melk of boter, dan ben je eigenlijk al creatief bezig. Het recept heeft klaarblijkelijk geen verbetering nodig.
How to eat
Flinke berg op je bord en lepelen maar.
Erbij
Vleesliefhebbers kiezen voor een extra rookworst.
Probeer ook eens
Houd je van stamppot met rauwe groenten? Dan is stamppot molsla (paardenbloemblad) of rucola vast ook iets voor jou.
